Underground

home *** CD-ROM | disk | FTP | other *** search

/ Underground / Underground CD1.iso / other / how-to.pl / Ftape-HOWTO.pl.txt < prev next >

Wrap

Text File | 1997-11-25 | 59.1 KB | 1,849 lines

ftape-HOWTO - streamery w Linuxie - jak to zrobiµ Autor : Kevin Johnson, <kjj@pobox.com> v2.0, 15 Marca 1997 Wersja polska : Jakub Chmielewski yacoob@manager.ae.wroc.pl v0.99.1, 6 lipca 1997 roku. Dokument ten zawiera najwa┐niejsze przykazania dotycz▒ce sterownika ftape. Sterownik ten obs│uguje napΩdy zgodne z QIC-40, QIC-80, QIC-3010 i QIC-3020. Standardy QIC-3010 i QIC-3020 znane s▒ te┐ jako Niniejszy tekst nie dotyczy urz▒dze± SCSI ani streamer≤w zgodnych z QIC-02. NapΩdy DAT zazwyczaj (zawsze?) komunikuj▒ siΩ z komputerem przez sterownik SCSI. Tekst ten jest jednym z wielu dokument≤w HOWTO. ListΩ tych prac mo┐na znale╝µ tutaj <http://sun¡ site.icm.edu.pl/pub/Linux/doc/HOWTO> a same dokumenty mo┐na ╢ci▒gn▒µ przez ftp z ftp.icm.edu.pl, ftp.pwr.wroc.pl (to s▒ polskie mirrory) lub z sunsite.unc.edu:pub/Linux/doc/HOWTO. Mo┐na te┐ je ogl▒daµ na WWW - ka┐dy mirror LDP ______________________________________________________________________ Table of Contents 1. Legalno╢ci 2. Historia uaktualnie± 3. WstΩp 3.1 Co to jest 4. Instalacja 4.1 Gdzie mo┐na znale╝µ 4.2 Instalacja sterownika 4.3 ªledzenie rozwoju 4.4 Wsp≤│praca 5. Ta╢my i streamer w u┐yciu 5.1 Formatowanie 5.1.1 Czy mo┐na formatowaµ ta╢my pod Linuxem? 5.1.2 Jakich program≤w u┐ywaµ do formatowania ta╢m (dla DOS'u)? 5.2 Retenstioning 5.3 Czyszczenie napΩdu 5.4 NapΩdy wsp≤│pracuj▒ce z 5.5 kontrolery wsp≤│pracuj▒ce z 5.5.1 Iomega Ditto Dash i inne kontrolery 2Mbps 5.6 NapΩdy 5.7 Wsp≤│praca zewnΩtrznego streamera z 5.8 P│yty g│≤wne PCI i 6. Archiwizowanie i odtwarzanie danych 6.1 Archiwizowanie 6.2 Odtwarzanie danych 6.3 Weryfikacja archiwum 6.4 Zapisywanie kilku(nastu) archiw≤w na jednej ta╢mie 6.5 Do│▒czanie nowych plik≤w do archiwum 6.6 Montowanie/demontowanie 7. Tworzenie dyskietki systemowej (startowej) dla 8. CzΩsto zadawane pytania (FAQ) 8.1 Czy 8.2 Jak szybki jest 8.3 Jak zmienia siΩ ,,trace-level''? 8.3.1 Spos≤b 1. 8.3.2 Spos≤b 2. Zmiana ,,trace-level'' przy pomocy 8.3.3 Spos≤b 3. Rekompilacja sterownika 8.4 Czy mogΩ wymieniaµ ta╢my z kim╢, kto u┐ywa MS-DOS? 8.5 Jak to zrobiµ ... z 8.6 Transfer danych przez DMA powoduje pojawianie siΩ b│Ωd≤w ECC 8.7 (TT 8.8 Co to s▒ te ,,versioned symbols''? 8.9 (TT 8.10 (TT 8.11 Gdzie mogΩ znale╝µ binaria/kody ╝r≤d│owe/strony podrΩcznika program≤w 8.12 Gdzie mo┐na znale╝µ informacje na temat standardu QIC? 8.13 Jak▒ wielko╢µ bloku powinienem stosowaµ u┐ywaj▒c 8.14 (TT 8.15 Syslogd przesadza z ilo╢ci▒ komunikat≤w 8.16 ,,Polerowanie'' 8.17 Pr≤buj▒c skompilowaµ 8.18 Co robi ' 8.19 Help! W pliku syslogu system raczy mnie komunikatem 8.20 Czy wszysko jest w porz▒dku, gdy wykonuj▒c komendΩ 9. Odpluskwianie sterownika 9.1 J▒dro/ 9.2 No dobra, to b│▒d - jak go zg│o╢iµ? 10. PodziΩkowania 11. Od t│umacza 11.1 Obs│uga napΩd≤w pod│▒czanych do portu r≤wnoleg│ego 11.2 S│owo o Ftape-HOWTO-pl 11.2.1 Zmiany 11.2.2 Adres 11.2.3 ,,Feedback'' czyli wszelkie ______________________________________________________________________ 1. Legalno╢ci Niniejszy dokument (ftape-HOWTO) mo┐e byµ reprodukowany i rozprowadzany w ca│o╢ci pod nastΩpuj▒cymi warunkami: Copyright (c) 1993-1996 by Kai Harrekilde-Petersen Email: khp@dolphinics.no Copyright (c) 1996-1997 by Kevin Johnson Email: kjj@pobox.com T│umaczenie na jΩzyk polski: Copyright (c) 1997 by Jakub Chmielewski Email: yacoob@manager.ae.wroc.pl Linux ftape-HOWTO jest darmowy; mo┐esz go kopiowaµ, modyfikowaµ zachowuj▒c jednak postanowienia wesji drugiej (i nastΩpnych) Licencji GNU General Public Licence opublikowanej przez Free Software Foundation. Dokument ten zosta│ napisany aby pom≤c/usprawniµ pracΩ u┐ytkownik≤w systemu Linux, jednak autor NIE DAJE »ADNYCH GWARANCJI. WiΩcej szczeg≤│≤w znajdziesz w GNU General Public Licence. Autor zachΩca do kopiowania i dytrybucji niniejszego dokumentu w celach prywatnych jak i komercyjnych, pod warunkiem, ┐e pozostaj▒ one w zgodzie z zaleceniami GNU General Public Licence. Oznacza to, ┐e mo┐na go kopiowaµ jednak bez ┐adnych op│at (z wyj▒tkiem tych pokrywaj▒cych koszty reprodukcji) - czyli bez zysku. Autor (no i t│umacz) wyra┐a niniejszym zgodΩ na reprodukowanie swojej pracy w jakiejkolwiek postaci - fizycznej b▒d╝ elektronicznej. Uwaga! Prace oparte na Linux ftape-HOWTO (w szczeg≤lno╢ci t│umaczenia) musz▒ byµ dostΩpne zgodnie z GNU General Public Licence i oryginalny copyright musi zostaµ nienaruszony. Je╢li doda│e╢ nowe informacje do tego dokumentu, musisz utworzyµ jego tekst ╝r≤d│owy (tzn w formacie SGML) aby m≤c go uaktualniaµ. Prze╢lij, proszΩ swoje uaktualnienia do autora: kjj@pobox.com. Pozwoli to na do│▒czenie twoich informacji do orygina│u i pozwoli wszystkim siΩ z nimi zapoznaµ. Autor zachΩca do za│▒czania niniejszego dokumentu do dokumentacji twoich program≤w. Zgodnie z wcze╢niejszym zezwoleniem mo┐esz ten tekst drukowaµ lub w innej formie przekazywaµ osobom trzecim (oczywi╢cie zachowuj▒c copyright). Mo┐esz tak┐e, je╢li uznasz to za stosowne do│▒czyµ odpowiedni ,,dodatek instalacyjny'' dotycz▒cy twojego programu lub zmieniµ tre╢µ odpowiednich rozdzia│≤w. Autor chcia│by byµ informowany o jakichkolwiek planach publikowania tego tekstu w celach komercyjnych. Zapewni to Tobie dostΩp do aktualnych wersji dokumentu. Je╢li zdarzy siΩ, ┐e jego nowsza wersja bΩdzie mia│a ukazaµ siΩ lada dzie±, mo┐e zechcesz poczekaµ z publikacj▒ twojej pracy do czasu ukazania siΩ naj╢wie┐szej wersji. Je╢li rozprowadzasz ten dokument w celach komercyjnych, wszelkie warto╢ci materialne (finansowo p│ynne) jak i wydrukowane egzemplarze dokumentu przekazane autorowi spotkaj▒ siΩ z jego wielk▒ wdziΩczno╢ci▒. Wesprzesz w ten spos≤b autor≤w darmowego oprogramowanie oraz Linux Documentation Project. Je╢li masz pytania, komentarze, oto adres autora: kjj@pobox.com. 2. Historia uaktualnie± wersja 2.0 (15.3.1997) ╖ opis ftape w wersji 2.11 i 3.xx ╖ mn≤stwo innych uaktualnie± wersja 1.9 (20.9.1996) ╖ Nowy administrator ftape i HOWTO. ╖ Kilka drobnych poprawek w formatowaniu i ortografii. ╖ Uaktualnienie do wersji 2.0 j▒dra. ╖ Dodane niekt≤re informacje o ftape autorstwa Andrewa Martina. wersja 1.8 (22.5.1996) ╖ Zmieniony Copyright (zgodny z GNU GPL v2) ╖ Zmieni│ siΩ adres email administratora. ╖ uaktualnienie do ftape-2.08 ╖ ftape jest teraz czΩ╢ci▒ j▒dra. wersja 1.7.1 (13.2.1996) ╖ Uaktualnienie do ftape-2.06b wersja 1.7 (January 28.1.1996) ╖ Uaktualnienie do ftape-2.06 i modu│≤w-1.3.57 wersja 1.6.2 (23.1.1996) ╖ Dodano opis Connor TST3200R. ╖ Uaktualnino informacje o 2Mbps FDC. wersja 1.6.1 (16.1.1996) ╖ drobne poprawki wersja 1.6 (10.1.1996) ╖ Nowy administrator ftape'a ╖ Uaktualnienie do w2.05 ╖ Dodane nowe napΩdy 3. WstΩp Sterownikiem ftape i jego ╝r≤d│ami administruje Claus Heine <claus@momo.math.rwth-aachen.de>. Jego strona WWW znajduje siΩ w http://samuel.math.rwth-aachen.de/~LBFM/claus/ftape/ftape-page.html. Je╢li masz jakie╢ problemy, pytania zwi▒zane z ftape, spr≤buj umie╢ciµ je na li╢cie linux.dev.tape. Jest to lista Usenet, kt≤ra jest kopi▒ listy dyskusyjnej linux-tape@vger.rutger.edu (zobacz te┐ punkt ``ªledzenie rozwoju ftape'a'') Polecam korzystanie z grup dyskusyjnych zamiast bezpo╢rednio z listy, poniewa┐ serwer vger jest co nieco przeci▒┐ony listami. Wracaj▒c do streamer≤w osobi╢cie u┐ywam ftape (to m≤j g│≤wnym ╢rodek archiwizacji danych na mojej maszynce :-). Nie chcia│bym tutaj polecaµ jakiegokolwiek sprzΩtu. Ja u┐ywam Iomega Ditto Tape Insider 3200 i jest dla mnie wystarczaj▒cy. Lista urz▒dze± obs│ugiwanych przez sterownik znajduje siΩ w punkcie ``NapΩdy wsp≤│pracuj▒ce z ftape'm''. Je╢li masz jakie╢ k│opoty ze streamerem a znalaz│e╢ jakie╢ rozwi▒zanie podziel siΩ swoimi uwagami z innymi (lista dyskusujna - linux.dev.tape) oraz ze mn▒ (<kjj@pobox.com>). Swoj▒ pocztΩ przegl▒dam zwykle kilka razy na tydzie±, staram siΩ te┐ odpowiadaµ na ka┐dy list, ale nie mogΩ gwarantowaµ, ┐e odpiszΩ natychmiast. CzΩsto te┐ przegl▒dam listy dyskusyjne linux.dev.tape oraz kernel'a Je╢li niniejszy tekst dotar│ do ciebie w formie drukowanej, lub te┐ tylko w czΩ╢ci odwied╝ proszΩ stronΩ the Linux Documentation home page <http://sunsite.unc.edu/mdw/linux.html> lub ftp to <ftp://sunsite.unc.edu:/pub/Linux/doc/HOWTO> aby dowiedzieµ siΩ czy nie ma nowszej wersji tego tekstu. Mo┐e to zaoszczΩdziµ ci wiele k│opotu. Je╢li zechcesz do mnie napisaµ, umie╢µ proszΩ nag│≤wek ftape w linijce tematu listu. Mo┐e to uchroniµ tw≤j list przed wirtualn▒ ╢mierci▒, 3.1. Co to jest ftape ftape jest sterownikiem, kt≤ry obs│uguje r≤┐ne typy tanich streamer≤w pod│▒czanych do kontrolera dyskietek. ftape nie jest programem archiwizuj▒cym - jest tylko sterownikiem, kt≤ry pozwala u┐ywaµ tasiemca (tak samo jak sterownik SoundBlaster'a pozwala wykorzystaµ tΩ kartΩ) poprzez pliki /dev/[n]rft[0-3]. Pierwsze wersje ftape zosta│y napisane przez Bas'a Laarhoven'a z ,,niewielk▒ pomoc▒ ze strony przyjaci≤│'', kt≤rzy pomogli rozgry╝µ ECC (Error Correcting Code). Prawa autorskie do ftape'a nale┐▒ do Bas'a i s▒ zgodne z GNU Genral Public Licence, kt≤ra to m≤wi: ,,spoko, mo┐esz kopiowaµ i rozdawaµ to, tylko pozw≤l i innym to robiµ''. ftape jest ju┐ od d│u┐szego ca│kiem stabilnym sterownikiem. Jest wystarczaj▒co bezpieczny aby na ta╢mach mo┐na by│o sk│adowaµ wa┐ne dane (chocia┐ dobrym nawykiem jest sprawdzaµ swoje archiwa co jaki╢ czas, ┐eby nie byµ (nie)mile zaskoczonym pewnego piΩknego poranka...). ftape wsp≤│pracuje z napΩdaami zgodnymi ze specyfikacj▒ QIC-117 oraz z jednym z nastΩpuj▒cych standard≤w: QIC-80, QIC-40, QIC-30101 lub QIC-3020. ftape nie wsp≤│pracuje z napΩdami QIC-02, IDE (ATAPI) ani SCSI. Wsp≤│praca z napΩdami SCSI jest mo┐liwa dziΩki plikom /dev/[n]st[0-70 oraz j▒dru, kt≤re zawiera sterowniki SCSI. Informacje o napΩdach SCSI mo┐na znale╝µ w SCSI-howto. Urz▒dzenia ATAPI s▒ obs│ugiwane przez kernel (j▒dro) od wersji 1.3.46. Zajrzyj do punkt≤w ``NapΩdy wsp≤│pracuj▒ce z ftape'' oraz ``NapΩdy nie wsp≤│pracuj▒ce z ftape'', w kt≤rych znajduje siΩ spis tych urz▒dze±. 4. Instalacja ftape 'a 4.1. Gdzie mo┐na znale╝µ ftape Wersje 2.0.x j▒dra zawieraj▒ sterownik ftape w wersji 2.08. Jednak najlepiej zdobyµ najnowsz▒ wersjΩ kodu ╝r≤d│owego. Nowsza wersja zawiera pliki nie do│▒czone do j▒dra oraz du┐o bogatsz▒ dokumentacjΩ dotycz▒c▒ instalacji itd. Naj╢wie┐sze wersje sterownika (2.11a i wy┐ej) dostΩpne s▒ na stronie http://samuel.math.rwth-aachen.de/~LBFM/claus/ftape/ftape-page.html. Gdy piszΩ ten dokument dostΩpna jest ju┐ wersja 3.xx ftape'a. Niemniej polecam starsze wydanie (2.xx), chyba ┐e masz ochotΩ igraµ z ogniem (3.xx jest wersj▒ rozwojow▒ i z pewno╢ci▒ ma kilka robaczk≤w :-) ). 4.2. Instalacja sterownika Niniejszy punkt zawiera informacje dotycz▒ce instalacji sterownika w2.11a i czynno╢ciach, kt≤re musz▒ j▒ poprzedzaµ. Zak│adam, ┐e masz ju┐ skompresowany kod ╝r≤d│owy (najprawdopodobniej ftape-2.11a.tar.gz). Umie╢µ go w katalogu docelowym (np /usr/src lub ~/src) rozpakuj komend▒ tar xvzf ftape-2.11a.tar.gz Wszystkie pliki zostan▒ umieszczone w podkatalogu ftape-2.11a czyli w /usr/src/ftape-2.11a albo ~/src/ftape-2.11a. Mo┐na te┐ wrzuciµ ca│y pakiet do /usr/src/linux/drivers/char/ftape ale osobi╢cie radzΩ najpierw przeczytaµ dokumentacjΩ a potem zdecydowaµ gdzie go umie╢ciµ. Na pocz▒tek przeczytaj plik README - zawiera on bardzo wa┐ne informacje. Je╢li autor radzi zajrzeµ do innych plik≤w i zapoznaµ siΩ z ich tre╢ci▒ - zr≤b to. Uchroni ciΩ to przed przykrymi niespodziankami p≤╝niej i znacznie upro╢ci dalsz▒ instalacjΩ. Dobra rada: NIE rozpoczynaj instalacji (kompilacji) pakietu je╢li dok│adnie nie przeczyta│e╢ README lub Install-guide. W pliku README autor wspomina o li╢cie dyskusyjnej linux-tape. Ja radzΩ jednak zapisaµ siΩ na linux.dev.tape, poniewa┐ serwer obs│uguj▒cy t▒ pierwsz▒ jest, jak ju┐ wspomina│em, prze│adowany. S▒ dwa sposoby korzystania z ftape'a ╖ Skompilowaµ sterownik jako sta│▒ czΩ╢µ j▒dra. ╖ Skompilowaµ go jako modu│. Pierwsza metoda bΩdzie zapewne nastrΩczaµ mniej k│opot≤w. Zalet▒ drugiej jest fakt, ┐e modu│ │adowany jest do pamiΩci tylko wtedy, gdy jest potrzebny (zawsze mo┐na go zdeinstalowaµ bez konieczno╢ci prze│adowania systemu). Autor wczesnych wersji sterownika (Bas Laarhoven) twierdzi jednak, ┐e nie by│ on przeznaczony do kompilacji jako modu│ (od tego czasu wiele siΩ zmieni│o i teraz ftape dzia│a bez zarzutu w obydwu wersjach - przynajmniej u mnie - t│umacz :) ). Na swoim komputerze sterownik kompilujΩ bezpo╢rednio do j▒dra. My╢lΩ, ┐e jest to lepsze rozwi▒zanie, poniewa┐ mniej jest z tym problem≤w. RadzΩ tak w│a╢nie zrobiµ, chyba ┐e masz dobry pow≤d aby post▒piµ inaczej i jeste╢ przygotowany na komplikacje, kt≤re mog▒ wynikn▒µ podczas przygotowywania modu│≤w. Je╢li zdecydujesz siΩ kompilowaµ sterownik bezpo╢rednio do j▒dra, to: ╖ pamiΩtaj ┐e nie mo┐na u┐ywaµ zftape zamiast ftape poniewa┐ obydwa te programy u┐ywaj▒ tego samego bardziej znacz▒cego numeru sterownika, ╖ mo┐esz pomin▒µ wiΩkszo╢µ instrukcji dotycz▒cych przygotowywania modu│≤w. Je╢li u┐ywasz j▒dra w wersji 1.2, powiniene╢ zaopatrzyµ siΩ tak┐e w pakiet modules-1.3.57 a nie modules-1.2.8. (Bjoe rn Ekwall, administruj▒cy pakietem modules to w│a╢nie zaleca). Je╢li masz wersjΩ 1.3.x j▒dra, powiniene╢ rozwa┐yµ przej╢cie na wersjΩ 2.0.x. J▒dro 1.3.x by│o wersj▒ rozwojow▒ zanim powsta│a stabilna 2.0.x. 4.3. ªledzenie rozwoju ftape 'a Rozw≤j ftape'a mo┐na ╢ledziµ dziΩki li╢cie Usenet linux.dev.tape. Jak ju┐ wcze╢niej wspomnia│em jest to kopia linux-tape@vger.rutgers.edu ale ze wzglΩdu na przeci▒┐enie tego serwera, radzΩ korzystaµ z Usenet'u. Je╢li nie masz dostΩpu do Usenet'u mo┐esz zapisaµ siΩ na tΩ listΩ wysy│aj▒c e-mail'a do majordomo@vger.rutgers.edu o nastΩpuj▒cej tre╢ci: subscribe linux-tape'. Na pocz▒tek otrzymasz list zawieraj▒cy informacje o sposobie korzystania z listy (wysy│anie w│asnych uwag, spos≤b wypisania siΩ z listy itd.) Miej jednak na uwadze, ┐e nie mam (NIE MAM) ┐adnych przywilej≤w je╢li chodzi o tΩ listΩ. Nie jestem w stanie wypisaµ ciΩ z niej, je╢li serwer nie chce zrobiµ tego automatycznie, mogΩ co najwy┐ej wys│aµ ci list z kondolencjami (co ci w niczym nie pomo┐e). 4.4. Wsp≤│praca ftape i stacji dyskietek Jako, ┐e streamer i stacja dysk≤w │▒cz▒ siΩ z tym samym kontrolerem (i wykorzystuj▒ to samo przerwanie - IRQ6) nie mog▒ pracowaµ r≤wnolegle. Dlatego, je╢li zamontowa│e╢ ju┐ (mount) stacjΩ dysk≤w i spr≤bujesz odwo│aµ siΩ do streamera, ftape wy╢wietli komunikat, ┐e nie mo┐e przej▒µ przerwania IRQ6 i odm≤wi wsp≤│pracy. Staje siΩ to szczeg≤lnie uci▒┐liwe, gdy chcesz stworzyµ dyskietkΩ systemow▒ (ratunkow▒), kt≤ra korzysta│aby z ftape'a. Rozwi▒zaniem jest albo │adowanie dyskietki startowej do ramdysku i wtedy od│▒czenie stacji dysk≤w (umount) albo zaopatrzenie siΩ w dwa kontrolery FDC. 5. Ta╢my i streamer w u┐yciu 5.1. Formatowanie Zanim ta╢ma jest zdatna do u┐ytku, musi zostaµ najpierw sformatowana. Proces formatowania dzieli ta╢mΩ na sektory i zapisuje najwa┐niejsze informacje na no╢niku. Inne streamery (SCSI itd) zwykle nie wymagaj▒ formatowania, ale te pod│▒czane do FDC musz▒ po prostu udawaµ dyskietki (trochΩ to dziwne, ale tak to ju┐ jest). 5.1.1. Czy mo┐na formatowaµ ta╢my pod Linuxem? Nie. (Na razie, bo trwaj▒ ju┐ prace nad tym) Dop≤ki nie mo┐na tego robiµ pod Linuxem, trzeba niestety u┐ywaµ M* DOSa (Tfu!B│eeh...) albo kupowaµ ta╢my ju┐ sformatowane. Trzeba jednak pamiΩtaµ, ┐e niekt≤re preformatowane ta╢my zosta│y przygotowane bez sprawdzania czy nie zawieraj▒ b│Ωdnych sektor≤w!. Je╢li ftape stwierdzi, ┐e ta╢ma nie ma zaznaczonych ┐adnych b│Ωdnych sektor≤w, poinformuje ciΩ o tym specjalnym ostrze┐eniem. Je╢li ftape bΩdzie mia│ k│opoty z odczytem/zapisem twojej nowej ta╢my, spr≤buj sprawdziµ j▒ pod DOS'em. Je╢li i dosowskiemu oprogramowaniu nie spodoba siΩ twoja ta╢ma, rozwi▒zaniem mo┐e byµ przeformatowanie jej. PamiΩtaj jednak, ┐e zanim bΩdziesz m≤g│ u┐ywaµ nowo sformatowane ta╢my, musisz je najpierw wyczy╢ciµ poleceniem: # mt -f /dev/nftape erase 5.1.2. Jakich program≤w u┐ywaµ do formatowania ta╢m (dla DOS'u)? Poni┐ej wymienione zosta│y programy, kt≤re zosta│y sprawdzone i chodz▒: ╖ Colorado Memory System's software (tape.exe) ╖ Conner Backup Basics v1.1 i wszystkie wersje pod Windowsy ╖ Norton Backup ╖ QICstream wersja 2 ╖ Tallgrass FileSecure v1.52 ╖ Escom Powerstream 3.0 (qs3.exe -- QICstream v3?) A te programy s▒ mniej lub bardziej pewne: ╖ Conner Backup Basics 1.0 ╖ Colorado Windows tape ╖ CP Backup (marnuje miejsce na ta╢mie, ale poza tym jest w porz▒dku) W zasadzie wiΩkszo╢µ program≤w pod DOS'em ca│kiem nadaje siΩ do formatowania ta╢m. Program Conner Backup Basics v1.0 mia│ b│▒d spowodowany z│▒ interpretacj▒ specyfikacji QIC przez programist≤w (sic). B│▒d ten zosta│ poprawiony w wersji 1.1. ftape wykryje tΩ usterkΩ i nie ,,wysypie'' siΩ na niej. Od Dennisa T. Flaherty (<dennisf@denix.elk.miles.com>) dowiedzia│em siΩ ostatnio, ┐e posiadacze Connera C260MQ (niestety tylko w USA) mog▒ otrzymaµ wersjΩ 1.1 tego programu dzwoni▒c pod numer 1-800-4Conner za darmo lub p│ac▒c tylko za dyskietkΩ. Dla innych pocieszenie - wersja dla Windows nie ma tego b│Ωdu i powinna dzia│aµ dobrze. Niekt≤re wersje oprogramowania pod Windows'y dla streamer≤w Colorado maj▒ b│▒d, ale ftape rozpoznaje i ,,obchodzi'' go. Dobrym programem jest tak┐e Central Point Backup ale ten zn≤w marnuje drogocenne miejsce na ta╢mie gdy znajdzie jaki╢ uszkodzony sektor. UWAGA: Je╢li u┐ywasz innego oprogramowania pod DOS'a, nie wymienionego przeze mnie, napisz do mnie (<kjj@pobox.com> ┐ebym m≤g│ uaktualniµ powy┐sz▒ listΩ. 5.2. Retenstioning Ta╢my QIC s▒ szczeg≤lnie wra┐liwe na rozci▒ganie. Powodem tego jest fakt, ┐e podczas preformatowania zapisywana jest na nich informacja o sektorach, podczas gdy w innych rodzajach streamer≤w informacje synchronizacji (pozycjonowania) s▒ zapisywane wraz z twoimi danymi. Je╢li taka ta╢ma rozci▒gnie siΩ, mog▒ wyst▒piµ przek│amania odczytu (sektor siΩ wyd│u┐a). Oczywi╢cie im d│u┐sza ta╢ma, tym wiΩksze niebezpiecze±stwo uszkodzenia no╢nika. Dobrym rozwi▒zaniem jest wiΩc kilkuktrotne ,,retensionowanie'' (czyli rozprΩ┐anie) nowej ta╢my przed pierwszym u┐yciem (zapisem danych albo formatowaniem). Retensionowanie ta╢my zalecane jest tak┐e wtedy, gdy podczas odczytu wystΩpuj▒ b│Ωdy oraz przed ka┐dym dokonaniem zapisu na ta╢mΩ. # mt -f /dev/nftape retension 5.3. Czyszczenie napΩdu Powierzchnia ta╢my pokryta jest zwi▒zkiem tlenu. Kiedy no╢nik styka siΩ z g│owic▒ zostawia na jej powierzchni niewielk▒ ilo╢µ osadu. Co jaki╢ czas powiniene╢ j▒ czy╢ciµ. najlepiej u┐yµ miΩkkiej szmatki lub czego╢ z naturalnych w│≤kien (┐eby nie porysowaµ g│owicy) oraz p│ynu czyszcz▒cego zalecanego przez producenta streamera. (Producent Jumbo-250 poleca zwyk│y czysty spirytus - sw≤j ch│op - t│umacz). Spos≤b czyszczenia powinien byµ opisany w instrukcji. Jeszcze jedna uwaga: je╢li zacz▒│e╢ korzystaµ z zupe│nie nowej ta╢my, powiniene╢ tak┐e wyczy╢ciµ g│owicΩ - nowe ta╢my zostawiaj▒ wiΩcej osadu po pierwszym u┐yciu. PodziΩkowania dla Neal'a Friedman'a za doradzenie aby te informacje umie╢ciµ w tym dokumencie. 5.4. NapΩdy wsp≤│pracuj▒ce z ftape Wszystkie napΩdy zgodne z QIC-117 oraz zgodne z QIC-40, 80, 3010 lub 3020 powinny dzia│aµ. ftape rozpoznaje tak┐e streamery QIC-WIDE i Travan (TR-1 to po prostu QIC-80 na 8 mm ta╢mie, TR-2 i TR-3 to odpowiednio QIC-3010 i 3020). Na dzie± dzisiejszy znane mi s▒ nastΩpuj▒ce urz▒dzenia wsp≤│pracuj▒ce z ftape Alloy Retriever 250 Archive 5580i, XL9250i Colorado DJ-10, DJ-20 (tzn: Jumbo 120, Jumbo 250) Colorado 1400 <kosowsky@bellini.harvard.edu> poinformowa│ mnie o k│opotach podczas archiwizowania 1GB danych za pomoc▒ tapera. HP Colorado T1000 dzia│a z ta╢mami 3M Travan 400M (TR-1) 120M. Zg│oszono ju┐ kilkukrotnie, ┐e mt zawiesza siΩ, ale dzia│a z archiwami utworzonymi przez tar. Je╢li chcesz pos│ugiwaµ siΩ cpio, korzystaj raczej z ftape a nie z zftape. (<millner@millner.bevc.blacksburg.va.us>) Wiele os≤b mia│o problemy z zftape - napΩd ci▒gle zatrzymywa│ siΩ i wznawia│ pracΩ (<75104.1756@compuserve.com>). Wydaje siΩ, ┐e winny jest napΩd, kt≤ry zbyt szybko czyta dane i komputer gubi je; bufory DMA s▒ opr≤┐niane zanim zd▒┐▒ siΩ zape│niµ. Rozwi▒zanie jest tu proste - u┐yµ nowszej wersji zftape albo stosowaµ wiΩksze bufory DMA. (<millner@millner.bevc.blacksburg.va.us>). Conner C250MQ(T) NapΩd ten zg│asza b│edy zapisu i czΩsto repozycjonuje ta╢mΩ (Frank Stuess z Nacamar Data Communications). Conner TSM420R, TSM850R Modele 400 i 800 wsp≤│pracuj▒ tylko z ta╢mami TR-1. Conner TST3200R Pracuje z ta╢mami TR-3 (tzn. tylko pojemno╢µ 1600MB) przy prΩdko╢ci 1Mbps. Wsp≤│pracuje te┐ z QIC-WIDE 400m (Sony 5122?) (<chris@cs.wmich.edu>). Obs│uguje te┐ ta╢my TR-3, QIC-3010 oraz QIC-3020. NapΩd dostarczany jest z kontrolerem FDC z 2MB RAMU na pok│adzie. Prawdopodobnie wsp≤│pracuje z ftape 2.05 je╢li pod│▒czony jest do szybkiego kontrolera (┐eby m≤c korzystaµ z QIC-3020). Niekt≤rzy nie mog▒ odczytywaµ rzadkich dyskietek. Prawdopodobnie trzeba grzebaµ w IRQ/portach/DMA (<chris@yakkocs.wmich.edu>). Conner TST800R Dzia│▒ z ta╢mami TR-1, Sony QW5122F (210m) i DC2120. Ponoµ pracuje z ftape 2.02e (ale nie 2.03b) oraz z v2.05 (<khp@pip.dknet.dk>). Wymaga patcha ''the length patch''. Zg│oszono mi, ┐e mo┐esz potrzebowaµ zmodyfikowaµ Makefile ┐eby upewniµ siΩ, ┐e ftape odwo│uje siΩ do pierwszego (PRIMARY) kontrolera dyskietek (<jzc@primenet.com>). Pojawia siΩ tak┐e b│▒d "Timer expired" gdy u┐ywane s▒ ta╢my TR-1 i ftape 2.05-2.07) (<les@amc.uva.nl>). Conner CTT3200 CTT3200 jest przypuszczalnie odpowiednikiem Iomega Ditto 3200. Dzia│a z do│▒czonym kontrolerem 2Mbps ale przy szybko╢ci 1Mbps. Na niekt≤rych maszynach nie dzia│a pod DOSem (<jmorris@dtx.net>). Conner 1.7G Tapestor (TSM1700R) Dzia│a z no╢nikami QIC-WIDE (<pschmidt@slip.net>). CzΩ╢ciowo tak┐e z QIS-3200. Je╢li u┐ywasz kontrolera HSC-2, musisz zmieniµ numer kana│u DMA (zwiΩkszyµ o 1, kana│ 2? - w Makefile). Potem musisz zmodyfikowaµ plik Makefile ftape'a, ┐eby ten uwzglΩdni│ zmiany. Jednak, nawet z tymi poprawkami ftape nie dzia│a do ko±ca poprawnie (co to znaczy flaky???) (<ttait@tiac.net>). Kontroler HSC mo┐e nie dzia│aµ w trybie 2Mbps - wy╢wietlany jest tylko komunikat "dumb tape stop" i koniec. (<ttait@tiac.net>). Escom or Archive (Hornet) 31250Q Exabyte EXB-1500 Dzia│a z ta╢mami QIC-3010, wymaga jednak │atki (,,the length patch''). Exabyte TR-3 Irwin 80SX, Insight 80Mb Iomega 250 Iomega Ditto Tape Insider 420, 1700 Iomega Ditto Tape Insider 3200 W│a╢nie tego streamera u┐ywam. Z mojego do╢wiadczenia wiem, ┐e standardowe ustawienie jumper≤w uniemo┐liwia poprawne dzia│anie napΩdu. Numer irq i ioport pozostaw bez zmian (odpowiednio 6 i 0x370) ale zmie± DMA z 3 na 2. W starszych wersjach ftape trzeba dodaµ nastΩpuj▒c▒ liniΩ do pliku vendors.h: {0x08882, 80, wake_up_colorado, "Iomega 3200"} Problemy wystΩpuj▒ tak┐e z ftape v2.07 i j▒drem 1.12.13. Jakiegokolwiek akceleratora by nie u┐ywaµ, na niekt≤rych komputerach, napΩd mo┐e byµ u┐yty tylko raz (<erwin@box.nl>). Czasami, tak┐e po pierwszym zapisie/odczycie, sterownik uznaje ta╢mΩ za zabezpieczon▒ przed zapisem (<erwin@box.nl>, <M.J.Ammerlaan@dutiwy.twi.tudelft.nl>). Zg│oszono raz wypadek przewiniΩcia ta╢my poza sw≤j koniec (czyli urwania jej...). Na inny b│▒d natrafiono podczas tworzenia archiwum komend▒ dd. Na pocz▒tku dzia│a poprawnie ale potem streamer zatrzymuje siΩ, przewija ta╢mΩ do pocz▒tku i zaczyna czytaµ a┐ do ko±ca ta╢my. Dzieje siΩ tak najprawdopodobniej dlatego, ┐e sterownik zatrzymuje ta╢mΩ na chwilΩ, co powinno spowodowaµ przewiniΩcie jej o 3 segmenty w ty│, ale zamiast tego ta╢ma przewija siΩ do pocz▒tku. Patch, kt≤ry mia│ naprawiµ te b│Ωdy niestety nie dzia│a. Iomega Ditto 800 Insider Mo┐na u┐ywaµ ta╢m Travan TR1, TR2 albo DC2120, ale trzeba u┐yµ │atki ,,the length patch'' (<klein@informatik.uni-rostock.de>). Mountain FS8000 Reveal TB1400 Zg│oszono, ┐e nie dzia│a z j▒drem 1.3.79 i ftape (nie podano numeru wersji) oraz j▒drem 1.2.13 i zftape 1.04 (<colin@colina.demon.co.uk>). Summit SE 150, SE 250 Tallgrass FS300 Je╢li tw≤j kontroler to AHA1542B, musisz zwiΩkszyµ jego czas bus-on/bus-off. Antti Virjo (<klanvi@uta.fi>), pisze, ┐e mo┐na tego dokonaµ zmieniaj▒c CMD_BUSON_TIME w pliku linux/drivers/scsi/aha1542.c z 4 na 12. Teac 800 Memorex tape drive backup system Wangtek 3040F, 3080F W pliku vendors.h (katalog linux/drivers/char/ftape) znajduje siΩ aktualna lista urz▒dze± obs│ugiwanych przez dan▒ wersjΩ ftape'a. Je╢li chodzi o dob≤r sprzΩtu, to chocia┐ nie chcia│bym tu specjalnie krytykowaµ kontretnych urz▒dze±, dosz│y mnie s│uchy, ┐e Colorado Dj-20 (czyli Jumbo 250 - m≤j sprzΩt! - t│umacz) jest raczej ha│a╢liwy (jak Jumbo Jet, ale co z tego? :( ). M≤wi siΩ, ┐e nawet 5-10 razy g│o╢niejszy od Connera (jakby to ha│as mia│ jakikolwiek wp│yw na dane - po prostu nie robiµ backup≤w w nocy i po k│opocie :). UWAGA: Je╢li posiadasz sprzΩt nie wymieniony na tej li╢cie (albo vendors.h) , kt≤ry mimo to dobrze wsp≤│pracuje z ftape'm zg│o╢ ten fakt autorowi HOWTO (<kjj@pobox.com>). 5.5. kontrolery wsp≤│pracuj▒ce z ftape ftape obs│uguje nastΩpuj▒ce specjalne kontrolery : ╖ Colorado FC-10, FC-20 ╖ Mountain MACH-2 ╖ Iomega Tape Accelerator II ╖ 2Mbps controllers (posiadaj▒ce i82078-1 fdc) Obs│ugΩ kontrolera FC-10 w│▒czono do ftape'a w wersji 1.12. WiΩcej informacji mo┐na znale╝µ w plikach RELEASE-NOTES i Makefile w pakiecie ftape. Wersje 2.03 sterownika powinny obs│ugiwaµ ju┐ FC-20, ale dla pewno╢ci sprawd╝ w RELEASE-NOTES. MACH-2 dzia│a ze sterownikiem w wersji 1.14d wzwy┐. Aby m≤c korzystaµ z Iomega Tape Accelerator II, musisz u┐yµ -DMACH2 (Makefile) oraz ustawiµ poprawne adresy I/O, IRQ oraz DMA. BΩdzie to dzia│aµ przynajmniej z ftape-2.02 (wypr≤bowane przez Scott'a Bailey'a <sbailey@xcc.mc.xerox.com>) 5.5.1. Iomega Ditto Dash i inne kontrolery 2Mbps Iomega Ditto Dash i inne kontrolery z mo┐liwo╢ci▒ transferu 2mbps u┐ywaj▒ uk│adu Intel 82078-1. Obs│uga tego uk│adu jest ca│y czas w fazie rozwoju. Prace maj▒ byµ zako±czone w styczniu lub lutym '97 (czyli ju┐ dawno temu). Na razie jednak kontroler ten dzia│a z normaln▒ prΩdko╢ci▒ 1Mbps. 5.6. NapΩdy nie wsp≤│pracuj▒ce z ftape ╖ Wszystkie napΩdy pod│▒czane do portu r≤wnoleg│ego (np Colorado Trakker) To nie do ko±ca jest ju┐ prawd▒ - patrz punkt ``Od t│umacza'' ╖ Irwin AX250L / Accutrak 250. (niezgodne z QIC-80 drive) ╖ IBM Internal Tape Backup Unit (odpowiednik Irwin AX250L) ╖ COREtape light Jak ju┐ wcze╢niej wspomnia│em WSZYSTKIE napΩdy pod│▒czane do LPT nie s▒ obs│ugiwane (a ja ju┐ wcze╢niej zauwa┐y│em, ┐e to siΩ zmieni│o ;) - t│umacz). Jest to spowodowane tym, ┐e u┐ywaj▒ one innego sposobu komunikowania siΩ z komputerem, kt≤ry nie jest zgodny z QIC-117. Irwin AX250L oraz IBM Internal Tape Backup Unit nie wsp≤│pracuj▒ z ftape'm poniewa┐ s▒ zgodne jedynie z QIC-117 ale nie z QIC-80 (u┐ywaj▒ w│asnego formatu (''servo (Rhomat)''). Nie wiem niestety nic o tym formacie ani gdzie mo┐na zdobyµ jakie╢ informacje o nim. COREtape light nie reaguje na komendy inicjuj▒ce, wysy│ane przez sterownik, co czyni ten napΩd bezu┐ytecznym. Iomega 2GB Ditto tak┐e nie dzia│a z ftape'm, poniewa┐ u┐ywa w│asnego formatu, na temat kt≤rego Claus (zarz▒dzaj▒cy ftape) nie m≤g│ uzyskaµ ┐adnych informacji. 5.7. Wsp≤│praca zewnΩtrznego streamera z ftape 'm Je╢li masz kontroler FDC, posiadaj▒cy ┐e±skie │▒cze DB37 i masz mo┐liwo╢µ dostarczenia zasilania do streamera, mo┐esz u┐ywaµ go z ftape'm. Dobra, nie jest to zbyt zrozumia│e. Spr≤bujmy inaczej. Niekt≤re starsze kontrolery FDC maj▒ z│▒cze DB37 na krawΩdzi, s│u┐▒ce do pod│▒czania zewnΩtrznych stacji dysk≤w. Je╢li zaopatrzysz siΩ w odpowiedni kabel pod│▒czany do tego wej╢cia (czytaj: sam sobie go zrobisz), mo┐esz zmusiµ ftape'a do obs│ugi twojego tasiemca. Sterownik nie rozr≤┐nia bowiem zewnΩtrznych i wewnΩtrznych urz▒dze±. I dlatego dla niego oba warianty s▒ identyczne. ╖ Pins 20-37: GROUND ╖ 1: +12 Volt (POWER) ╖ 2: +12 Volt return (GROUND) ╖ 3: +5 Volt return (GROUND) ╖ 4: +5 Volt (POWER) ╖ 5: 2 ╖ 6: 8 ╖ 7: 10 ╖ 8: 12 ╖ 9: 14 ╖ 10: 16 ╖ 11: 18 ╖ 12: 20 ╖ 13: 22 ╖ 14: 24 ╖ 15: 26 ╖ 16: 28 ╖ 17: 30 ╖ 18: 32 ╖ 19: 34 UWAGA!! - dostΩpny jest ju┐ patch parport, kt≤ry umo┐liwia obs│ugΩ urz▒dze± pod│▒czanych do LPT (nie tylko streamer≤w) oraz patch obs│uguj▒cy Trakkera (patrz punkt ``Od t│umacza''). Wtyczka zasilania to ta ma│a, taka jak w stacji 3,5". Musisz tak▒ wtyczkΩ pod│▒czyµ do gniazda DB37. Je╢li chcesz u┐yµ tylko jednego kable, mo┐esz u┐yµ 50 ┐y│owego i u┐yµ kilku po│▒cze± dla zasilania (i uziemienia). Dotychczas nikt nie zg│osi│ mi, ┐e takie co╢ dzia│a. Je╢li tobie siΩ uda pisz! 5.8. P│yty g│≤wne PCI i ftape Niestety, niekt≤re p│yty g│≤wne stwarzaj▒ problemy podczas u┐ywania ftape'a. Niekt≤rzy mieli k│opoty z odpaleniem ftape'a na p│ycie PCI, a na zwyk│Ωj 386-ce z ISA program chodzi│ bez problem≤w (z tym samym streamerem). Je╢li ty tak┐e masz podobny problem, przejrzyj plik README.PCI w katalogu ftape'a. 6. Archiwizowanie i odtwarzanie danych Punkt ten opisuje niekt≤re funkcje tar i mt. 6.1. Archiwizowanie Do tego celu s│u┐▒ tar, dd, cpio, oraz afio. Jednak aby m≤c w pe│ni wykorzystaµ mo┐liwo╢ci swojej zabawki bΩdziesz musia│ u┐yµ komendy mt. Na pocz▒tek radzΩ poznaµ tar, poniewa┐ za jego pomoc▒ mo┐na zarchiwizowaµ ca│e drzewo katalog≤w oraz odtworzyµ pojedyncze pliki. cpio tworzy mniejsze archiwa, jest bardziej elastyczny od tar'a, chocia┐ nie ma niekt≤rych opcji, jak np nadawanie nazw woluminom. afio tworzy archiwa, w kt≤rych ka┐dy plik jest spakowany a nastΩpnie do│▒czony do archiwum. To pozwala odzyskaµ pliki znajduj▒ce siΩ za miejscem wyst▒pienia b│Ωdu (np uszkodzania no╢nika). Je╢li takie archiwum utworzone by│oby tar'em i gzip'em wszystkie dane znajduj▒ce sie za tym miejscem zosta│yby utracone! (Dla mnie jest to dobry pow≤d, ┐eby nie kompresowaµ danych przy archiwizacji). Wyb≤r metody archiwizacji zale┐y od sytuacji oraz zalet i wad ka┐dego z tych program≤w. Polecam zapoznaµ siΩ z ka┐dym z nich i samemu oceniµ ich walory. Mo┐liwe jest, ┐e w przysz│o╢ci dokument ten zawieraµ bΩdzie wiΩcej informacji na ten temat. No to bierzmy siΩ do roboty! Aby zachowaµ katalog /usr/src/linux wraz z podkatalogami u┐ywaj▒c tar'a trzeba wydaµ polecenia: # cd /usr/src # tar cf /dev/ftape linux T▒ metod▒ dane zostan▒ zapisane bez kompresji, ale komputer bΩdzie m≤g│ nad▒┐yµ z dostarczeniem danych do streamera (Ta╢ma nie bΩdzie co chwila przewijana w tΩ i spowrotem). Je╢li chcesz skompresowaµ dane u┐yj parametr(*) -z, np: `tar czf /dev/ftape linux' WiΩcej informacji o tar, dd i mt mo┐na znale╝µ na stronach porΩcznika (man pages) i w plikach texinfo do│▒czonych do tych program≤w. (*) tar zak│ada, ┐e piersze parametr jest opcj▒/parametrem programu, nie trzeba wiΩc u┐ywaµ `-'. Na przyk│ad komendy `tar xzf /dev/ftape' oraz `tar -xzf /dev/ftape' s▒ interpretowane identycznie. 6.2. Odtwarzanie danych Dobra, teraz odtworzymy dane zapisane w poprzednim punkcie (``Archiwizowanie''). Wpisz: tar xf /dev/ftape i to wszystko... Je╢li skompresowa│e╢ dane, napisz: tar xzf /dev/ftape Na samym ko±cy archiwum gzip najprawdopodobniej uraczy ciΩ komunikatem o jakich╢ smieciach (co zako±czy siΩ komunikatem Informacje o innych narzΩdziach znajdziesz na stronach podrΩcznika. 6.3. Weryfikacja archiwum tar posiada opcjΩ d kt≤ra umo┐liwia wykrycie r≤┐nic miΩdzy archiwum na ta╢mie i plikami na dysku. »eby zweryfikowaµ poprawno╢µ zapisanych danych napisz: tar df /dev/ftape Je╢li nie masz na swoim dysku strony podrΩcznika do tar, to listΩ opcji mo┐esz otrzymaµ pisz▒c: `tar --help 2>&1 | less' 6.4. Zapisywanie kilku(nastu) archiw≤w na jednej ta╢mie »eby umie╢ciµ kilka archiw≤w na jednej ta╢mie musisz u┐yµ programu mt. Je╢li u┐ywasz, kt≤rej╢ z popularnych dystrybucji (Slackware, Debian albo RedHat) najprawdopodobniej ma┐ ju┐ go zainstalowanego. Programy takie jak tar and cpio tworz▒ pojedyncze Ta╢mowe ARchiwum i nie maj▒ bladego pojΩcia o pozycjonowaniu ta╢my (odnajdywaniu konkretnego archiwum na ta╢mie), one po prostu czytaj▒ albo zapisuj▒ co im siΩ pod g│owice napatoczy. mt potrafi przewijaµ ta╢mΩ do przodu i do ty│u ale nie umie czytaµ danych. Jak ju┐ pewnie zauwa┐y│e╢ umiejΩtne pos│ugiwanie siΩ tar'em lub cpio oraz mt pozwoli na swobodne przemieszczanie siΩ po ta╢mie i pe│n▒ nad ni▒ kontrolΩ. Aby skorzystaµ z dobrodziejstw mt musisz korzystaµ z pseudo-plik≤w urz▒dze± nrft[0-3] (nftape), np: mt -f /dev/nftape fsf 2 spowoduje przesuniΩcie ta╢my o dwa pliki (file marks) do przodu (pliki utworzone przez np tar'a). Potem u┐ywaj▒c tar'a lub cpio odczytujemy interesuj▒ce nas pliki. NajczΩ╢ciej pliki nrft[0-3] (tzw non-rewinding - czyli takie, kt≤re nie powoduj▒ przewiniΩcia ta╢my automatycznie do pocz▒tku po ka┐dej zako±czonej operacji) u┐ywane s▒ do do│▒czaniam nowego pliku na ko±cu ta╢my. A oto konkretny przyk│ad: ╖ W│≤┐ kasetkΩ do napΩdu. W niekt≤rych urz▒dzeniach mo┐e to spowodowaµ automatyczne przewiniΩcie ta╢my do pocz▒tku. ╖ wydaj polecenie End-of-Tape (na koniec ta╢my) urz▒dzeniu nrft mt -f /dev/n???? eof Ta╢ma powinna zostaµ przesuniΩta na koniec ta╢my (a konkretnie - pomiΩdzy dwa znaczniki End-Of-File (EOF) 2*EOF=EOT) . Teraz napΩd oczekuje kolejnych komend i nie zacznie przewijaµ ta╢my dop≤ki pro¡ gram/u┐ytkownik nie wyda stosownej komendy (np czyta¡ nia/zapisu/przewiniΩcia usuniΩcia modu│u ftape z pamiΩci itd.) Uwaga: na urz▒dzeniach QIC mo┐na u┐yµ kr≤tszej komendy: `mt eof' ╖ Teraz g│owica ta╢my ustawiona jest dok│adnie na znaku EOT (Koniec Ta╢my). Nie oznacza to jednak, ┐e w tym miejscu ko±czy siΩ ta╢ma (no proszΩ...), tylko ┐e tu ko±czy siΩ ostatni plik archiwalny. Reszta ta╢my jest pu╢ciutka i czeka na dane. Je╢li teraz rozka┐emy komputerowi zapisaµ co╢ na ta╢mie, ten do│▒czy nowy plik bez kasowania starych. Je╢li za╢ zechcemy odczytaµ z ta╢my wyst▒pi b│▒d (Nie ma przecie┐ czego czytaµ). Wracaj▒c do znaku EOT - sk│ada siΩ on z dw≤ch znak≤w EOF (Koniec pliku). Je╢li zapisujemy co╢ na koniec ta╢my, drugi z tych znak≤w jest automatycznie kasowany, a pierwszy pozostaje i p≤╝niej bΩdzie interpretowany jako zwyk│y znacznik ko±ca pliku. Zapisywanie znaku EOF jest dokonywane przez program (na ko±cu ka┐dego pliku) albo przez sterownik, gdy wykonywana jest instrukcja close(). ╖ Mo┐emy ju┐ zapisywaµ dane... # tar cf /dev/ftape linux ╖ A teraz uwaga: Przewi± ta╢mΩ do pocz▒tku. ftape i zftape przechowuj▒ niekt≤re dane (kt≤re powinny byµ zapisane w nag│≤wku ta╢my) w pamiΩci operacyjnej. Dane te s▒ umieszczane na ta╢mie dopiero wtedy, gdy zostaje ona przewiniΩta! Buforowanie to jest potrzebne, poniewa┐ bez niego komputer musia│by uaktualniaµ nag│≤wek no╢nika, po ka┐dej operacji zapisu, a ci▒g│e przewijanie kasetki jest czynno╢ci▒ do╢µ zar≤wno d│ugotrwa│▒ jak i niezbyt ,,zdrow▒'' dla ta╢my. Wad▒ tego rozwi▒zania jest mo┐liwo╢µ utraty danych, gdy zapomnisz o przewiniΩciu ta╢my. 6.5. Do│▒czanie nowych plik≤w do archiwum ,,Czy mo┐na rozszerzaµ archiwum - utworzyµ je a po╝niej do│▒czaµ pliki na jego ko±cu?'' Nie. Chocia┐ w dokumentacji tar'a stoi jak byk, ┐e za pomoc▒ tar -Ar' mo┐na tego dokonaµ, z ftape'm to nie dzia│a (przynajmniej na razie). 6.6. Montowanie/demontowanie (mount/umount) ta╢m Jako, ┐e streamer nie tworzy ┐adnego formalnego systemu plik≤w (file system) na ta╢mie, nie mo┐na u┐ywaµ komendy mount/umount. Operacji na zawarto╢ci no╢nika dokonuje siΩ tylko przy u┐yciu tar'a albo innego programu przeznaczonego do obs│ugi streamera. 7. Tworzenie dyskietki systemowej (startowej) dla ftape Niniejszy rozdzia│ zosta│napisany przez Clausa Toendering <ct@login.dknet.dk>. Kiedy ju┐ zostaniesz szczΩ╢liwym w│a╢cicielem streamera i ca│ej kolekcji tasiemek z kopiami bezpiecze±stwa zapytasz siΩ pewnie: ,,Je╢li ca│y dysk twardy szlag we╝mie i stracΩ wszystkie dane, w jaki spos≤b odtworzΩ zawarto╢µ moich ta╢m?'' BΩdziesz potrzebowa│ zapasowej dyskietki startowej, zawieraj▒cej odpowiednie pliki (/dev/*rft*) oraz oprogramowania umo┐liwiaj▒cych odtworzenie twojego twardziela z ta╢m. Pierwsz▒ rzecz▒, kt≤r▒ powiniene╢ zrobiµ zanim zaczniesz czytaµ dalej jest zapoznanie siΩ ,,Bootdisk HOWTO'' napisanym przez Grahama Chapmana <grahamc@zeta.org.au>. Dokument ten zawiera wszystkie przydatne informacje na temat tworzenia dyskietek systemowych. Poni┐szy tekst zawiera kilka dodatkowych wskaz≤wek, kt≤re u│atwi▒ ci pracΩ z Bootdisk-HOWTO. ╖ Nie bΩdziesz potrzebowa│ /etc/init, /etc/inittab, /etc/getty, ani /etc/rc.d/*. Je╢li Linux nie znajdzie /etc/init/, uruchomi shell /bin/sh na twojej konsoli, kt≤ry wystarczy do odtworzenia danych. Skasowanie tamtych plik≤w zwiΩkszy ilo╢µ wolnego miejsca na dyskietce, kt≤rego bΩdziesz prawdopodobnie potrzebowa│. ╖ Zamiast klasycznego /bin/sh u┐yj jakiego╢ ma│ego jego odpowiednika. Mo┐na je znale╝µ na dyskietkach startowych wchodz▒cych w sk│ad ka┐dej dystrybucji Linuxa(RedHat, Debian....). To tak┐e da ci kilka dodatkowych kilobajt≤w na dyskietce. Sugerowa│bym tu ash, kt≤ry jest bardzo ma│y (oko│o 62KB), a przy tym zgodny z bash'em. ╖ Plik /etc/fstab, kt≤ry zostanie umieszczony na dystkietce powinien wygl▒daµ mniej wiΩcej tak: /dev/fd0 / minix defaults none /proc proc defaults /dev/hda /mnt ext2 defaults Zaraz po wystartowaniu systemu z dystketki wpisz: # mount -av co spowoduje ,,zamontowanie'' ╖ Zanim odwo│asz siΩ do streamera pamiΩtaj o zdemontowaniu stacji dyskietek. Je╢li tego nie zrobisz, system pozdrowi ciΩ komunikatem: Unable to grab IRQ6 for ftape driver PamiΩtakj bowiem, ┐e streamer i stacja dysk≤w u┐ywaj▒ tego samego prz¡ erwania. To oznacza, ┐e bΩdziesz musia│ za│adowaµ dyskietkΩ startow▒ do RAMDYSK'u. Jest to o tyle niewygodne, ┐e programy s│u┐▒ce do odt¡ warzania zawarto╢ci ta╢my nie mog▒ byµ uruchamiane z dyskietki. Masz dwie mo┐liwo╢ci: 1. Umie╢µ programy, kt≤rych u┐ywasz do obs│ugi streamera (tar, cpio...) na dyskietce systemowej (w│a╢nie po to potrzebowa│e╢ sporo wolnego miejsca na niej). Programy te zostan▒ zgrane do RAMDYSK'u. 2. Zanim przyst▒pisz do odtwarzania danych, skopiuj tar'a (albo cpio albo ....) na twardy dysk i stamt▒d je uruchamiaj. ╖ Opr≤cz program≤w archiwizuj▒cych potrzebowa│ bΩdziesz pewnie mt. Umie╢µ go tak┐e na swojej dyskietce. ╖ Upewnij siΩ, ┐e pseudo plik streamera (np /dev/nrft0) tak┐e znajduje siΩ na niej. ╖ Na koniec : WYPR╙B╙J Jí;. Oczywi╢cie nie namawiam ciΩ do wykasowania ca│ej zawarto╢ci twardziela, ┐eby zobaczyµ, czy bΩdziesz m≤g│ go odtworzyµ (czynno╢µ trochΩ samob≤jcza). Polecam jednak za│adowanie systemu z tej dyskietki i spr≤bowanie przynajmniej wy╢wietlenia listy plik≤w znajduj▒cych siΩ na ta╢mie. 8. CzΩsto zadawane pytania (FAQ) Poni┐ej przytoczone zosta│y pytania, kt≤re mog▒ zostaµ potraktowane jako FAQ. Je╢li uwa┐asz, ┐e poni┐sza lista powinna zostaµ rozszerzona, napisz do mnie (do│▒cz odpowiedzi na zadane pytania :) dziΩki! ) 8.1. Czy ftape wsp≤│pracuje z Iomega 2GB? Niestety, nie. Iomega u┐ywa w│asnego formatu zapisu na swoich ta╢mach, niezgodnego z QIC. Administrator ftape'a nie m≤g│ uzyskaµ dokumentacji tego formatu od producenta. 8.2. Jak szybki jest ftape ? U┐ywaj▒c ftape'a mo┐na osi▒gn▒µ ca│kiem przyzwoite prΩdko╢ci zapisu/odczytu. Oczywi╢cie wszystko zale┐y od sprzΩtu: Colorado DJ-20 (Jumbo 250) oraz kontroler Adaptec 1542CF, weryfikuj▒c 70MB archiwum utrzymywa│ sta│▒ prΩdko╢µ transferu danych na poziomie 4.25MB/min (bez kompresji). PrΩdko╢µ ftape'a zale┐y g│≤wnie od mo┐liwo╢ci kontrolera FDC: AHA1542CD posiada kontroler ''post-1991 82077'' i mo┐e przesy│aµ dane z szybko╢ci▒ 1Mbit/sek. Je╢li tw≤j FDC mo┐e przesy│aµ tylko 500Kbit/sek wydajno╢µ twojego systemu bΩdzie prawdopodobnie o oko│o po│owΩ mniejsza. 8.3. Jak zmienia siΩ ,,trace-level''? ,,Trace level'' (poziom ╢ledzenia) lub ,tracing'' jest to parametr m≤wi▒cy sterownikowi ile (i jakie) informacje o pracy napΩdu przekazywaµ na konsolΩ. Poszczeg≤lne warto╢ci tego parametru maj▒ nastΩpuj▒ce znaczenie: ╖ 0 Wy╢wietl informacje o b│Ωdach w sterowniku (bugs) ╖ 1 + B│Ωdy pracy napΩdu ╖ 2 + Ostrze┐enia (warnings) ╖ 3 + Informacje (well?) ╖ 4 + WiΩcej informacji ╖ 5 + Program flow (komendy programu) ╖ 6 + Informacje z FDC/DMA ╖ 7 + Przep│yw danych ╖ 8 + Wszystko inne Warto╢µ tego parametru mo┐na zmieniµ na trzy sposoby: 8.3.1. Spos≤b 1. insmod Je╢li tw≤j ftape jest modu│em, mo┐esz zdefiniowaµ poziom jako opcjΩ tej komendy. /sbin/insmod ftape.o tracing=<poziom-╢ledzenia> 8.3.2. Spos≤b 2. Zmiana ,,trace-level'' przy pomocy mt Poziom ╢ledzenia mo┐na tak┐e zmieniµ stosuj▒c ma│▒ ,,sztuczkΩ''. Wykorzystuj▒c komendΩ fsr programu mt mo┐emy zmieniµ ten poziom. zftape niestety nie reaguje na to. mt -f /dev/ftape fsr <poziom-╢ledzenia> Stosowanie komendy fsr jest nieformaln▒ metod▒ zmiany poziomu ╢ledzenia. W przysz│o╢ci najprawdopodobniej niemo┐liwe bΩdzie u┐ycie jej. 8.3.3. Spos≤b 3. Rekompilacja sterownika Plik tracing.c zawiera liniΩ int tracing=3; - tutaj w│a╢nie zdefiniowana jest domy╢lna warto╢µ ,,tracingu''. Zmie± 3 na 0..8 i skompiluj. 8.4. Czy mogΩ wymieniaµ ta╢my z kim╢, kto u┐ywa MS-DOS? Nie. Chocia┐ programy DOS'owskie stosuj▒ siΩ do wszystkich zalece± firmy QIC je╢li chodzi o specyfikacjΩ QIC-80, nie ma jeszcze program≤w, kt≤re pozwala│yby stosowaµ ta╢my nagrane w DOS'ie. Nie powinno byµ k│opot≤w z napisaniem takiego programu, pewnie wiΩkszym problemem by│oby stworzenie przyjaznego interface'u u┐ytkownika... 8.5. Jak to zrobiµ ... z tar 'em? Najlepiej przeczytaµ strony podrΩcznika (man) albo info dotycz▒ce tar'a. Je╢li nie masz ┐adnej z nich, mo┐esz spr≤bowaµ Je╢li tw≤j tar jest v.1.11.1 albo starszy, powiniene╢ uaktualniµ go do wersji 1.11.8. Dopiero ta obs│uguje opcjΩ -z czyli kompresjΩ archiwum. Wersja ta ma tak┐e rozbudowan▒ pomoc (--help). 8.6. Transfer danych przez DMA powoduje pojawianie siΩ b│Ωd≤w ECC Niestety niekt≤re karty SVGA oraz Ethernet niepoprawnie dekoduj▒ swoje adresy. Zazwyczaj zdarza siΩ to, gdy bufory ftape'a znajduj▒ siΩ pomiΩdzy 0x1a0000 a 0x1c0000. DMA ,,gubi'' swoje cykle i co drugi bajt zapisany ma warto╢µ 0xff. Znana jest co najmniej jedna karta, kt≤ra takie problemy powoduje - ATI 16bit VGA. Najprostszym rozwi▒zaniem jest w│o┐yµ kartΩ do 8-bitowego slotu (niewystarcza przekofigurowaµ jej na 8-bitowy transfer danych). PrzesuniΩcie bufor≤w ftape'a w inne miejsce pamiΩci jest tylko p≤│╢rodkiem - inne bufory DMA mog▒ mieµ ten sam problem. Powiedzmy sobie jasno - b│Ωdy te nie s▒ zawinione przez ftape'a. 8.7. insmod twierdzi, ┐e wersja j▒dra jest b│Ωdna! insmod mo┐e por≤wnywaµ nr wersji j▒dra dla kt≤rego ftape'a zosta│ skompilowany z wersja aktualnie dzia│aj▒cego j▒dra na dwa sposoby: przez por≤wnanie numeru wersji j▒dra zapisanego w kodzie sterownika z nr dzia│aj▒cego j▒dra albo, je╢li j▒dro i ftape zosta│y skompilowane z tzw ,,versioned symbols'' przez por≤wnanie tych symboli. Je╢li uaktualni│e╢ GCC do wersji 2.7.0 lub p≤╝niejszej, musisz skompilowaµ narzΩdzia obs│uguj▒ce modu│y (m.in : insmod) jeszcze raz. Nowsze wersje insmod pozwalaj▒ ,,zmusiµ'' j▒dro do za│adowania modu│u nawet, je╢li wcze╢niej wspomniane numery wersji siΩ nie zgadzaj▒. 8.8. Co to s▒ te ,,versioned symbols''? Je╢li podczas konfigurowania j▒dra (make config) na pytanie CONFIG_MODVERSIONS odpowiedzia│e╢ twierdz▒co, wszystkie symbole j▒dra, kt≤re s▒ eksportowane (tzn symbole, kt≤re │adowalne modu│y ,,widz▒'') s▒ poszerzone o sumΩ kontroln▒ parametr≤w wywo│ania oraz tych zwracanych przez funkcje systemowe. Pozwala to np insmod'owi ustaliµ, czy definicja danej zmiennej albo funkcji j▒dra zmieni│a siΩ od czasu ostatniej kompilacji ftape'a. Ten spos≤b ,,znakowania'' symboli sprzyja bezpiecze±stwu systemu i weryfikacji kompatybilno╢ci poszczeg≤lnych jego sk│adnik≤w. Je╢li w│▒czysz opcjΩ CONFIG_MODVERSIONS w j▒drze, pamiΩtaj aby wykasowaµ znak '#' w linii MODULE_OPT znajduj▒cy siΩ przed `-DMODVERSIONS -include /usr/include/linux/modversions.h' w pliku ftapeMakefile. I na odwr≤t, je╢li wy│▒czysz tΩ opcjΩ wstaw ten znak (# - znak komentarza) na powr≤t. 8.9. insmod m≤wi, ┐e j▒dro 1.2.0 r≤┐ni siΩ od 1.2.0 Czy wstawi│e╢ │atkΩ (patch) j▒dra dotycz▒c▒ ksyms.c? Je╢li nie przeczytaj README.linux-1.2 dostarczany razem ze ╝r≤d│em sterownika. 8.10. ftape wy╢wietla komunikat ,, This tape has no 'Linux raw for¡ mat' '' Komunikat taki przywita ciΩ, gdy pr≤bujesz bawiµ siΩ niewykasowan▒, ╢wie┐o sformatowan▒ ta╢m▒. Trzeba j▒ skasowaµ, poniewa┐ ftape wymaga ,,magicznego nag│≤wka'' na ta╢mie, kt≤ry pozwala sterownikowi pos│ugiwaµ siΩ ni▒. Wpisz: # mt -f /dev/nftape erase 8.11. tar / mt / cpio / dd ? Gdzie mogΩ znale╝µ binaria/kody ╝r≤d│owe/strony podrΩcznika program≤w Wszystkie te narzΩdzia s▒ tworzone jako projekt GNU i mo┐na je znale╝µ prawie na ka┐dym serwerze ftp, (wiΩc tak┐e na ftp.icm.edu.pl, ftp.pwr.wroc.pl). Na pewno za╢ mo┐na je znale╝µ na serwerze GNU : prep.ai.mit.edu[18.71.0.38]:/pub/gnu. Najnowsze wersje tych program≤w (na dzie± 12 wrze╢nia 1996) to: cpio: 2.4.2 (cpio-2.4.2.tar.gz) dd: 3.13 (fileutils-3.13.tar.gz) mt: 2.4.2 (cpio-2.4.2.tar.gz) tar: 1.11.8 (tar-1.11.8.tar.gz) gzip: 1.2.4 (gzip-1.2.4.tar.gz) Mog▒ byµ one skompilowane bez problemu w Linuxie v1.0.4, libc - v4.5.19, gcc - v2.5.8. 8.12. Gdzie mo┐na znale╝µ informacje na temat standardu QIC? Je╢li chcesz przyczyniµ siΩ do rozwoju ftape'a lub stworzyµ w│asne narzΩdzia (na przyk│ad program do formatowania ta╢m) bΩdziesz musia│ zapoznaµ siΩ z odpowiednimi specyfikacjami QIC. Dokumenty, w kt≤re powiniene╢ siΩ zaopatrzyµ, to: opis standardu QIC-80, -117, 3010 i 3020. QIC-117 dotyczy obs│ugi napΩdu na niskim poziomie - spos≤b komunikowania siΩ z urz▒dzeniem - nie bΩdziesz wiΩc go prawdopodobnie potrzebowaµ. QIC-80/3010/3020 dotycz▒ ,,wy┐szego'' poziomu dzia│ania streamera (zawieraj▒ m.in. kody ECC, spos≤b zapisu samych plik≤w na ta╢mie). Wszystkie te dokumenty mo┐na otrzymaµ od samej firmy: Quarter Inch Cartridge Drive Standards, Inc. 311 East Carrillo Street Santa Barbara, California 93101 Phone: (805) 963-3853 Fax: (805) 962-1541 lub ╢ci▒gaj▒c odpowiednie dokumenty (format Adobe Acrobat) z adresu ftp.qic.org 8.13. Jak▒ wielko╢µ bloku powinienem stosowaµ u┐ywaj▒c tar 'a? U┐ywaj▒c tar'a, dobrym pomys│em jest nak│onienie go do dzielenia danych archiwizowanych na czΩ╢ci. Poniewa┐ ftape tnie archiwa na 29 kilobajtowe bloki, opcja -b58' powinna zapewniµ sprawne dzia│anie. ,,Dlaczego akurat 29kB?'' zapytasz pewnie? Zacznijmy wiΩc od pocz▒tku. Standard QIC-80 m≤wi, ┐e dane powinny byµ chronione przez Error Correcting Code (ECC), kt≤ry pozwala na detekcjΩ i korektΩ ewentualnych b│Ωd≤w odczytu . Odmiana tego kodu stosowana przez QIC-80 znana jest pod nazw▒ Reed-Solomon (R-S) code. Zgodnie z jego zaleceniami ftape czyta 29 bajt≤w danych i na ich podstawie i tworzy 3 bajty parzysto╢ci. Aby zwiΩkszyµ wydajno╢µ kodu ECC, bajty parzysto╢ci zapisywane s▒ zaraz po 29-ciu 1-kilobajtowych sektor≤w danych. ftape zapisuje wiΩc 29kB danych plus 3 kB kod≤w ECC (29kB * 3b/29b) - co daje w sumie blok 32kB. ftape zawsze pos│uguje siΩ 32kB blokami, z kt≤rych tylko 29kB to dane a reszta to dane ECC. Je╢li chcesz dowiedzieµ siΩ wiΩcej na temat ECC i Red-Solomon codes przejrzyj pliki ecc.c oraz ecc.h. 8.14. ftape wykrywa wiΩcej b│Ωdnych sektor≤w na ta╢mach QIC-3020 ni┐ programy w DOS'ie Je╢li dok│adnie przyjrzysz siΩ r≤┐nicy w ilo╢ci b│Ωdnych sektor≤w, to zauwa┐ysz, ┐e jest ona r≤wna 2784. Liczba, kt≤r▒ podaje ftape jest oczywi╢cie poprawna ;-). Ka┐da kt≤re s▒ umieszczone na mapie b│Ωdnych sektor≤w. Oto fragment specyfikacji dotycz▒cych tych ta╢m: nara┐one s▒ na zwiΩkszone wystΩpowanie b│Ωd≤w spowodowanych odciskaniem siΩ na no╢niku otwor≤w znajduj▒cych siΩ na pocz▒tku ta╢my (dziΩki nim streamer wie, gdzie jest pocz▒tek ta╢my -t│umacz). Dlatego te┐, sektory te zostan▒ odznaczone jako b│Ωdne podczas formatowania i umieszczone na mapie b│Ωdnych sektor≤w.'' Daje to wiΩc 12 ╢cie┐ek * 2 * 4 segmenty *29 sektor≤w = 2784 sektor≤w. ftape podaje wiΩc prawdziw▒ ilo╢µ sektor≤w wy│▒czonych z u┐ycia, DOS za╢ daje bardziej ,,optymistyczny'' obraz sytuacji, co lepiej chyba pokazuje jako╢µ ta╢my. Zachowanie ftape'a mo┐e zmieniµ siΩ w przysz│o╢ci - byµ mo┐e podawane bΩd▒ dwie warto╢ci ilo╢ci b│Ωdnych sektor≤w, jednak zadanie to ma stosunkowo niski priorytet. Powy┐sze informacje dotycz▒ tak┐e ta╢m QIC-3010. 8.15. Syslogd przesadza z ilo╢ci▒ komunikat≤w ftape 'a Opcje NO_TRACE i NO_TRACE_AT_ALL s│u┐▒ do kontrolowania ilo╢ci informacji przekazywanych do pliku log'u. U┐yj jednej z tych opcji w plik Makefile i skompiluj jeszcze raz. 8.16. ,,Polerowanie'' ,,Polerowanie'' to niesko±czone przewijanie po kawa│eczku ta╢my w prz≤d i w ty│ - tak jakby streamer chcia│ wypolerowaµ i tak ju┐ b│yszcz▒c▒ ta╢mΩ. To niecodzienne zjawisko zosta│o zaobserwowane na Jumbo 250 (przez 74404.3051@compuserve.com) oraz na Iomega 250 Ditto Insider (tom@opus.cais.com). W drugim przypadku okaza│o siΩ, ┐e to wina twardziela SCSI pod│▒czonego do Adapteca 1542cf. Skontaktuj siΩ ze mn▒ je╢li masz swoje w│asne teorie na temat takiego zachowania. 8.17. Pr≤buj▒c skompilowaµ ftape otrzymujΩ b│▒d: modversions.h: no such file or directory Plik modversions.h jest tworzony podczas kompilacji j▒dra z w│▒czon▒ opcj▒ CONFIG_MODVERSIONS. Dok│adniej, komenda make dep powoduje jego utworzenie. Je╢li wystΩpuje w/w b│▒d, to prawdopodobnie zbi≤r ten zosta│ skasowany poleceniem make mrproper. Trzeba wiΩc rekonfigurowaµ j▒dro, i wykonaµ make dep aby przywr≤ciµ ≤w plik. 8.18. Co robi ' mt eom ' je╢li nadpisujΩ nowy plik w ╢rodku ta╢my? EOM znaczy End Of Recorded Media - czyli miejscΩ w kt≤rym ko±czy siΩ jakikolwiek zapis na ta╢mie. ,,Pliki'' na ta╢mie s▒ specyficznym rodzajem plik≤w - s▒ one zapisywane sekwencyjnie (gΩsiego) i taki jest te┐ do nich dostΩp. Zapisuj▒c dane na ta╢mie mo┐emy do│▒czaµ nowy plik na ko±cu g▒╢iennicy lub te┐ uci▒µ j▒ w po│owie i wyrzucaj▒c ogon dokleiµ nasze nowe archiwum. Ten drugi przypadek zachodzi w│a╢nie wtedy gdy zapisujemy dane w ╢rodku zapisanej ta╢my. ftape przed utworzeniem takiego archiwum kasuje (!) wszystkie pliki nastΩpuj▒ce po miejscu, w kt≤rym chcemy pisaµ (przenosi znak EOM w to miejsce) i zaczyna archiwizowaµ. Oznacza to, ┐e nowy znak EOM znajdzie siΩ zaraz za naszym nowo utworzonym archiwum. Jedn▒ z konsekwencji tego, jest fakt, ┐e zapisuj▒c plik w ╢rodku ta╢my, zostaje skasowany nie tylko zbi≤r znajduj▒cy siΩ wcze╢niej w tym miejscu ale tak┐e wszystkie po nim nastΩpuj▒ce. 8.19. Help! W pliku syslogu system raczy mnie komunikatem dmaalloc() failed! Taki komunikat mo┐e pojawiµ siΩ tylko wtedy, gdy instalujesz ftape'a jako modu│. Spr≤buj uruchomiµ swapout na pocz▒tek. Program ten dostarczany jest razem z kodem ╝r≤d│owym ftape'a ale nie tym dostarczanym ze ╝r≤d│ami j▒dra, lecz w osobnym pakiecie ftape.X.y.tgz. Oto przyk│ad fragmentu pliku rc.local, kt≤ry mo┐e wybawiµ ciΩ z k│opotu: # Instaluj Streamera if [ -f /boot/modules/`uname -r`/misc/ftape.o ]; then echo InstalujΩ ftape'a, Linux w.`uname -r` swapout insmod /boot/modules/`uname -r`/misc/ftape.o fi Tego rodzaju b│▒d nie wyst▒pi, je╢li wkompilujesz ftape'a bezpo╢rednio w j▒dro. 8.20. Czy wszysko jest w porz▒dku, gdy wykonuj▒c komendΩ mt fsf , mt bsf ta╢ma siΩ nie przesuwa? Oczywi╢cie. Sterownik po prostu zmienia sw≤j wewnΩtrzny licznik, gdy wydajesz jedn▒ z tych komend. Ta╢ma zostanie przewiniΩta w odpowiednie miejsce, kiedy wydasz polecenie zapisu/odczytu. 9. Odpluskwianie sterownika ftape . 9.1. J▒dro/ ftape zawiesza siΩ gdy ..... - czy to b│▒d? Nie, tak mia│o byµ ;-) A teraz powa┐nie. Dobry program siΩ nie wiesza. Szczeg≤lnie j▒dro tego nie robi lub nie powinno tego robiµ. Je╢li jednak tak siΩ stanie i mo┐esz udowodniµ, ┐e to ftape jest winowajc▒, mo┐esz uznaµ to jako B│▒d, Kt≤ry Powinien Byµ UsuniΩty. Napisz do administratora (<kjj@pobox.com>) oraz na listΩ dyskusyjn▒. 9.2. No dobra, to b│▒d - jak go zg│o╢iµ? Na pocz▒tek, upewnij siΩ, ┐e mo┐esz odtworzyµ sytuacjΩ w kt≤rej wyst▒pi│ ,,b│▒d''. Fa│szywe b│Ωdy s▒ szczeg≤lnie wredne, bo bardzo trudno je wytropiµ (podobnie jak i prawdziwe):-/. Oto kr≤tka lista ma│ego my╢liwego: ╖ Wersja j▒dra i u┐yte │atki ╖ Wersja ftape'a ╖ model/producent streamera ╖ typ szyny/magistrali (ISA/EISA/PCI lub VL-bus) ╖ Co zrobi│e╢, ┐eby sprowokowaµ wyst▒pienie b│Ωdu ╖ Co siΩ wtedy sta│o ╖ Nie kasuj j▒dra ani ftape'a. Mo┐e zostaniesz poproszony o wypr≤bowanie jakich╢ │atek albo pos│u┐yµ siΩ innym testem wykrywaj▒cym byµ mo┐e i inne potencjalne b│Ωdy. ZwiΩksz warto╢µ ,,trace level'' do 7 (prawie maksymalny poziom ╢ledzenia) i uruchom program/komendΩ kt≤re sprawia│y k│opot. Potem przeczytaj informacje zawarte w logu j▒dra (lub /proc/kmsg/ zale┐nie od tego gdzie j▒dro umieszcza swoje komunikaty). Sprawd╝, co wypisuje tam ftape. Na pocz▒tku mo┐e to siΩ wydawaµ kompletnym be│kotem ale komunikaty j▒dra/ftape'a mog▒ okazaµ siΩ wa┐nym ╝r≤d│em informacji o twoich problemach. WiΩkszo╢µ zapis≤w zawiera nazwΩ funkcji, kt≤ra go wys│a│a, co mo┐e upro╢ciµ znacznie odpluskwianie. NastΩpnie przejrzyj odpowiednie pliki ╝r≤d│owe i spr≤buj sam zlokalizowaµ robaka ;-). Je╢li wersja twojego j▒dra (lub ftape'a) jest nie pierwszej ╢wie┐o╢ci spr≤buj u┐yµ nowszej (lub najnowszej) i wtedy sprawd╝ czy b│▒d jeszcze wystΩpuje. Je╢li zdecydujesz siΩ przes│aµ informacje o nim, pamiΩtaj, ┐eby umie╢ciµ istotne informacje o twoim systemie - wersje j▒dra, ftape'a, dane p│ycty g│≤wnej (ISA/PCI/....) szybko╢ci zegara, kontrolera FDC i samego tasiemca. Opisz dok│adnie i zwiΩ╝le sytuacjΩ. Niekt≤rzy nie mog▒ odpaliµ streamera na p│ytach PCI a na 396DX ISA wszystko gra i buczy (dlatego przygl▒dnij siΩ dok│adnie punktowi ``P│yty g│≤wne PCI i ftape''). Pomy╢l tak┐e o tych biednych duszyczkach, kt≤re p│ac▒ niema│o kapuchy za dostΩp do Internetu - nie wysy│aj potΩ┐nych log≤w sterownika bez wyra╝nego powodu. Zamiast tego opisz sw≤j problem i zaoferuj, ┐e wy╢lesz log do zainteresowanych. Swoje spostrze┐enia/raport wy╢lij do <linux-tape@vger.rutgers.edu>. Mo┐esz tak┐e napisaµ do <claus@momo.math.rwth-aachen.de>. 10. PodziΩkowania Oto lista ludzi, kt≤rzy przyczynili siΩ do powstania niniejszego dokumentu. Chcia│bym tak┐e przeprosiµ tych, kt≤rzy powinni siΩ znale╝µ na niej a jakim╢ trafem tak siΩ nie sta│o. Kai Harrekilde-Petersen <khp@dolphinics.no>: Poprzedni administrator ftape'a oraz HOWTO. Andrew Martin <martin@biochemistry.ucl.ac.uk>: Wni≤s│ wiele dodatkowych informacji w HOWTO. Bas Laarhoven <bas@vimec.nl>: Autor ftape'a. 11. Od t│umacza 11.1. Obs│uga napΩd≤w pod│▒czanych do portu r≤wnoleg│ego W oryginalnej wersji Ftape-HOWTO autor nie zamie╢ci│ informacji na temat mo┐liwo╢ci obs│ugi streamer≤w pod│▒czanych do portu r≤wnoleg│ego. Wkr≤tce jednak, mam nadziejΩ, zostanie zape│niona ta luka i bΩdzie o tym mo┐na przeczytaµ w niniejszym Ftape-HOWTO. Ze swojej strony mogΩ dodaµ, ┐e jest ju┐ dostΩpna │atka na j▒dro (2.0.29 i 2.0.30 oraz w wersjach rozwojowych 2.1.xx) parport, kt≤ra pozwala na obs│ugΩ urz▒dze± pod│▒czanych do portu r≤wnoleg│ego - nie tylko streamer≤w. Jedyny znany mi model stremaera dzia│aj▒cy z t▒ │atk▒ to Trakker. Bezpo╢redni▒ obs│ug▒ tego urz▒dzenia zajmuje siΩ druga, osobna │atka. Mia│em przyjemno╢µ pracowaµ z owymi ,,nowo╢ciami'' oraz Trakkerem i moje wra┐enia s▒ co najmniej pozytywne. Chocia┐ ,,testowa│em'' do╢µ wczesn▒ wersjΩ trakker.c i na pocz▒tku streamer nie chcia│ w og≤le odpaliµ, wkr≤tce otrzyma│em poprawion▒ wersjΩ ╝r≤d│a i mog│em ju┐ tworzyµ pierwsze archiwa. WiΩcej informacji o │atce parport mo┐na znale╝µ na stronie http://www.cyberelk.demon.co.uk/parport.html <http://www.cyberelk.demon.co.uk/parport.html>. Informacje o │atce dla Trakkera s▒ na stronie http://www.informatik.uni- oldenburg.de/~delwi/trakker.html <http://www.informatik.uni- oldenburg.de/~delwi/trakker.html> Je╢li znasz inne urz▒dzenia wsp≤│pracuj▒ce z parport'em, daj mi znaµ yacoob@manager.ae.wroc.pl. DziΩki! 11.2. S│owo o Ftape-HOWTO-pl 11.2.1. Zmiany Jedyne zmiany w stosunku do oryginalnego tekstu, dotycz▒ adres≤w internetowych pod kt≤rymi mo┐na znale╝µ inne dokumenty - wskaza│em polskie mirrory. Inne zmiany s▒ odznaczone w dokumencie dopiskiem t│umacz. WiΩcej grzech≤w nie pamiΩtam. 11.2.2. Adres Najnowsze wersje niniejszego dokumentu znajduj▒ siΩ na stronie http://manager.ae.wroc.pl/~yacoob/ftape-HOWTO-pl.html <http://manager.ae.wroc.pl/~yacoob/ftape-HOWTO-pl.html> 11.2.3. ,,Feedback'' czyli wszelkie comments dotycz▒ce performance Je╢li masz jakie╢ uwagi/zastrze┐enia/skargi dotycz▒ce tego dokumentu (t│umaczenia Ftape-HOWTO) podziel siΩ nimi ze mn▒. Wszelkie wytkniΩte b│Ωdy (liter≤wki, ko╢lawe t│umaczenie, b│Ωdy merytoryczne) postaram siΩ usun▒µ jak najszybciej. Jakub Chmielewski yacoob@manager.ae.wroc.pl <mailto:yacoob@manager.ae.wroc.pl>